Edwin Raben

Boerenkool. Balkenbrij. Die laatste dan wel van Ter Weele. De alom gewaardeerde zelf slachtende kwaliteitsslager uit Oene; Louboutins en klompen wachten broederlijk naast elkaar voor de toonbank hun beurt af. Voor die twee B’s kun je hem wakker maken. “Ondanks mijn werk, ik kom met de mooiste, lekkerste en duurste wijnen in aanraking, eet met regelmaat in de beste restaurants, geniet ik intens van dit no-nonsense eten.”

Edwin Raben is de naam. Sommelier, spreker, docent, eigenaar van Edwines, adviseur van particulieren en horecabedrijven op gebied van wijn, schrijver voor wijn- en gastronomische bladen. Kortom, een druk bezet man.

Geboren en getogen in Loerbeek. Op de hobbyboerderij van zijn ouders. Edwin: “Het bedrijf met wat koeien, varkens en kippen was te klein om van te leven, daarom werkte mijn vader als varkens inseminator. Mijn moeder was huisvrouw. Ik ben niet opgevoed met wijn, wel met kwalitatief goed eten. Met groente uit de moestuin en vlees van eigen dieren.” 

Dienstplichtig militair
Interesse voor koken en lekker eten leidde hem naar de koksopleiding in Doetinchem. Aansluitend volgde zijn specialisatie in drankenkennis en wijnkunde aan de middelbare hotelschool in Wageningen. Na schooltijd riep de dienstplicht. Als kok korporaal diende hij 12 maanden in de Saksen Weimar Kazerne in Arnhem. Zijn taak? Doordeweeks de ontbijten en lunches verzorgen. “Het was niet helemaal een luilekkerbaantje, maar ik had het zeker goed voor elkaar. Elke dag om 15.00 uur klaar. Ging ik koken in Hotel Montferland. Het is me ook nog gelukt om in diensttijd de opleiding tot vinoloog te volgen.” 

Intensieve leerschool
Na militaire dienst volgden waardevolle stage- en werkperioden in toonaangevende restaurants als Kaatje aan de Sluis, La Rive en de Zwethheul. Van 2000 tot 2008 zwaaide Edwin als mede-eigenaar de scepter in restaurant Wolfslaar in Breda. Hoeveel plezier het fornuis hem ook gaf, zijn liefde voor wijn bleek sterker. Het heeft hem geen windeieren gelegd. Van 1996 – 2006 droeg hij met verve de titel ‘beste sommelier van Nederland’ en in 2008 startte hij als ‘s lands eerste online sommelier zijn bedrijf Edwines. 

Van alle markten thuis
Edwines biedt hem de mogelijkheid om zijn kennis over wijn zo breed mogelijk te delen en om exclusieve wijnen beschikbaar te maken voor de particuliere klant. “Het speelveld is breed. Wijnadviezen geven, lezingen houden, smaaktesten realiseren, proeverijen organiseren en via de webshop wijn verkopen. 

Het vergroten van wijnkennis is broodnodig; ik zie zo vaak dat wijn, net als een maaltijd overigens, emotieloos naar binnen wordt gewerkt. Als mensen meer voedselkennis hebben, neemt de kans op een betere wijnkeuze toe. Dan bedoel ik niet 1 + 1 = 3, laat die verheven gedachte maar even los. Heel sporadisch overtreffen wijn en spijs de som der delen. Als wijn en gerecht bij elkaar passen, heb je het al goed gedaan. En dat is minder moeilijk dan gedacht. Een paar simpele weetjes over smaak wijzen de weg.” 

Op en top sociaal
Valt er voor de particulier nog een wereld te winnen, over de wijnkennis van de horeca is hij lovend. “Grosso modo beschikt de horeca over een grote deskundigheid waar het om wijn gaat. En wat ik werkelijk fantastisch vind, is dat nog zoveel jonge mensen een baan in de horeca ambiëren. Voor veel ambachtelijke beroepen is het sappelen, maar de culinaire wereld kan zich gelukkig prijzen met een jonge aanstormende garde die het helemaal ziet zitten. De horeca is een mooie branche, het is als het ware de huiskamer van de samenleving, een leerschool voor het leven. Welke functie je ook vervult, goede sociale vaardigheden zijn onmisbaar. In mijn werk als sommelier draait alles om contact met mensen, om vertrouwen en emotie. In gesprek met de gast komen verhalen los over heerlijke wijn ooit gedronken tijdens het huwelijksdiner of een waanzinnige Chianti op een zonovergoten Italiaans terras met een nieuwe liefde. Dan is het mijn taak om een vergelijkbare wijn te vinden en zo de gast weer even terug te voeren naar dat mooie moment toen.” 

Nederlanders en wijn
Hoe is het met het wijndrink-gedrag van Nederlanders gesteld? “Dat wordt steeds droger. Al doet de wat zoetere wijn het in het noorden en oosten nog altijd een tikkeltje beter. Prosecco scoort overal wel en ook alcoholvrije wijnen raken steeds meer in zwang. Om over de populariteit van aromatische rassen als Sauvignon blanc maar te zwijgen, die doen het onverminderd goed. Zelf ben ik fan van Riesling en Pinot Noir. Ja, Riesling met dat wat zoetige elementje erin, ik vind het een heerlijke wijn.” 

Je bent een promotor van Nederlandse wijnen. Hoe kijk je tegen de wijnbouw in ons land aan? Edwin: “Het areaal is klein, 240 ha en ik verwacht dat deze grootte redelijk op peil zal blijven. Wat de kwaliteit betreft, daar is niets mis mee. Regelmatig wordt wijn van Nederlandse bodem omgeven door miezerige opmerkingen als mindere kwaliteit, wat zuur, niet zo vol. Laat er een kleinigheidje zijn aan te merken, hebben de meest interessantste mensen niet ergens ook een rafeltje? Overigens, dat wat belabberde imago van de Nederlandse wijn is niet alleen de wijndrinker aan te rekenen. De wijnbouwers zelf laten waar het gaat om het uitdragen van hun product ook steekjes vallen. Iets meer trots is heus op zijn plaats. Gelukkig ken ik ook wijnmakers die alles uit de kast halen om hun product te promoten. Leon Masselink van Wijngoed Montferland is zo’n voorbeeld. Zo kun je er iedere zaterdag om 15.00 uur terecht voor een rondleiding en proeverij. Maar Leon doet meer. Naast bijvoorbeeld de Nacht van de wijngaard en het Preuvement, maakt hij exclusief voor mij speciale blends (mixen) van de druiven van zijn wijngaard in het Bergherbos; smaakvol en exclusief. 

Goed vooruitzicht
Elk jaar ben ik razend nieuwsgierig hoe de wijn zich zal ontwikkelen, maar dit jaar kan het me allemaal niet snel genoeg gaan. De weersomstandigheden, warm en droog, 2018 moet welhaast als een uitstekend wijnjaar de boeken ingaan. De vruchtzetting was goed, gevolgd door mooi rijp fruit met veel suiker. Dat belooft wat. Een kleine kanttekening: al is de oogst nog zo goed, zonder de deskundige hand van de wijnmaker is er niets. Wijn is cultuur, geen natuur. We sturen wijn, maken het druivensap lekker. Het vakmanschap van de wijnmaker en de liefde voor het product moet je in de wijn kunnen proeven. Dan heb je wijn met een ziel.” 

Altijd druk of onderweg
Het lijkt een droomleven, het métier van Edwin, de kringen waarin hij zich beweegt, de beste restaurants waar hij mag aanschuiven, de uitdagendste wijnbouwers waar hij mag proeven, maar “soms vergeet ik zelf te genieten. Ik ben altijd met mijn vak bezig, lees veel vakliteratuur, de romans liggen opgestapeld in de kast te wachten op meer tijd. Ik ben een leeuw, houd van aandacht, van mooie dingen, daarnaast is streven naar perfectie mij niet vreemd. Net als mijn vader wil ik pleasen, het mensen naar de zin maken. Volgend jaar hoop ik Abraham te zien. Het zou mooi zijn als er dan een betere balans tussen werk en ontspanning is ontstaan met af en toe de rust voor een goed boek, met in ieder geval meer tijd voor mijn vrouw Esther. Mijn vader is helaas veel te jong overleden, ook hij gunde zichzelf vaak geen tijd om te genieten. Als ik zie hoe ik op hem lijk, kan me dat soms benauwen.”
door José Vleeming

Informatie: Edwin Raben

Noot van de redactie: Edwin Raben woont in Epe, niet direct het gebied waar Liemers Gezicht over schrijft. Voor het Liemers Kookfestijn heeft Edwin wijnadviezen bij de wedstrijdengerechten gemaakt. Een dankjewel is op zijn plaats, daarom dit portret.