Overuren

“Dood gaan is hard werken” zei mijn vader op zijn sterfbed, zes jaar geleden. Nu is het mijn moeder die overuren maakt. Lang zijn we samen opgelopen, het laatste stukje naar haar finish moet ze alleen afleggen. Ik zit erbij en kijk ernaar. Hand vasthouden, gezicht strelen, af en toe nog een paar woordjes en glimlachen, veel glimlachen, verder reikt onze communicatie eigenlijk niet meer. Ze is verward, niet voortdurend, wel steeds meer. Was verbaasd me te zien en vroeg wanneer de auto’s zouden voorrijden. “Auto’s?” “Ja, jullie gaan toch trouwen vandaag.” Al meer dan 36 jaar draag ik zijn ring.

Het is nog maar kort geleden dat we elke middag ons Merlootje dronken, de nog aanwezige flesjes liggen nu zielloos in het wijnrek. Voor ons samen zal de kurk niet meer knallen. Ze wil niet meer. Geen koffie, geen thee, geen fruit, geen brood en zelfs voor haar dagelijks scharreleitje is ze niet meer te porren. Een paar hapjes pap ’s ochtends voor de medicijnen. Ze is vaak misselijk, haar darmen missen de broodnodige prikkels en de katheter kan het op zijn sloffen af. Soms ligt ze in bed, op andere momenten lijkt haar rolstoel de beste plek. Het hoofd gebogen, de ogen half geloken en met de handen in haar schoot verglijdt de tijd. Wat gun ik haar de rust van niet meer hoeven denken en alles loslaten, van een leeg hoofd zonder demonen die haar bij tijd en wijle angstig maken, haar lichaam doen verkrampen en voor paniek in haar ogen zorgen. Wat hoop ik dat de dood haar snel komt halen.

Net als ik dit artikel wil opslaan, gaat de telefoon. Het is het huis waar mijn moeder woont. Of ik wil komen, ze gaat merkbaar achteruit.

door José Vleeming

Proosten op het leven

Drie mini slokjes wijn drinkt ze, mijn moeder. Elke dag, zo rond vieren. Merlot, een van haar favorieten. Eenpersoonsflesjes. Normaal goed voor twee royale glazen, wij doen er drie dagen mee. In een portglas. Een bodempje in een wijnglas oogt zo deprimerend, vandaar. Natuurlijk komt er een hapje bij. Het mag nauwelijks kaas heten, een flinterdun haast doorzichtig plakje. In drieën snoept ze het weg. “Heerlijk kind, maar het vult wel.” En dan proosten we, op het goede leven.

Lagere versnelling

Indikken noem ik het altijd. Even pas op de plaats en terugschakelen van de vijf naar de één. Soms moet je die ruimte pakken. Om je volledig te kunnen richten op iets dat heel belangrijk is. Ook bij mij zijn op dit moment louter de meest noodzakelijke ballen in de lucht, de rest gaat even terug in het mandje. Het gaat niet zo goed met mijn oude moeder.

Urnengedenkpark Doetinchem

Er zijn van die initiatieven die het wenselijk maken de grens van de Liemers even los te laten. Een zo’n initiatief is Urnengedenkpark Doetinchem in De Slangenburg, hemelsbreed zo’n kleine 3 km van de Liemers grens De Oude IJssel verwijderd. Een verhaal over monniken, eeuwigdurende grafrust en bezinning.