Bent u al geplastificeerd?

Mijn pas deed het niet en ik had geen contant geld. Ik stond er gekleurd op. Nee, ik kon het geld niet overmaken. En nee, ik mocht de boodschappen niet meenemen. Dat ik vaste klant ben, was niet belangrijk. Ik hoefde de boodschappen niet zelf terug te zetten. De caissière keek me de supermarkt uit, alsof ze met uitschot niets te maken wilde hebben. Dat ik haar, een tijdje terug nog geholpen had met haar fiets, leek ze te zijn vergeten. 

Ik belde het landelijke nummer van de bank. Ik moest gewoon even internetbankieren, dan zou de blokkade vanzelf verdwijnen, dat gebeurde soms. Ze had gelijk, ondervond ik later opgelucht in de snackbar, mijn enige toevluchtsoord, na de inmiddels gesloten supermarkt.

Dit weekend moest ik wederom op diverse plekken worden gered, omdat mijn pas het nergens deed. 's Avonds kroop ik vol goede hoop achter de computer, maar uiteindelijk belde ik weer het landelijke nummer. Deze keer was het serieus. Ik moest naar Arnhem om daar een nieuwe pas aan te vragen. 

Het kwam op zich goed uit, ik moest daar de volgende dag toch zijn. Voor de zekerheid checkte ik vlak voor vertrek het saldo op mijn ov-chipkaart. Er bleek nog maar vijf euro op te staan. Waar was toch al dat geld gebleven? Ik besloot gewoon maar in de trein te springen. Mijn verhaal was immers waterdicht. Al zat ik toch niet zo fijn in die trein. Controle bleef achterwege maar ik moest nog wel door die poortjes. Ik liep recht in de armen van de spoorwegpolitie en bracht vol overtuiging mijn verhaal. 

'Je had toch geld kunnen lenen? Je kent toch wel iemand die geld heeft?'

Ik hoorde het in Keulen donderen.

'Ik zal je dit keer matsen. Ze zijn er niet bij Arriva. De NS was een ander verhaal geweest.'

En zo redde ik mijn vijf euro om eerst even met de bus naar Arnhem-Noord te reizen. 

Van de beveiliger moest ik buiten de bank wachten tot er een plekje was vrijgekomen. Ik hielp een man, strak in het pak, met het bijvullen van desinfectiemiddel, in de dispenser. Achter me vormde zich een rij, ze spraken over problemen met bankpassen.

Even later zag ik mezelf mijn bankpas schoonmaken met een spuitbus. Een jonge vrouw in mantelpak zei dat er niets mis was met mijn rekening. Een nieuwe pas zou vijf dagen kunnen duren. Een man, nog strakker in het pak, vroeg of hij de case mocht overnemen. De man, van wie ik dacht dat hij sitemanager zou zijn, bleek stageloper. Hij verdween in een kantoortje achter glas. Ik vroeg de vrouw om een beschermer voor mijn toekomstige pas. Ze wees naar een volle doos kartonnen hoesjes. Ik zei dat de pas daar in twee weken doorheen steekt, dat ik iets van plastic zocht.

'Wel duurzaam,' zei ze.

Ik mocht wachten op een eenzame stoel. 

'Laten we toch even kijken wat hij doet bij de pinautomaat,' zei de stagiair.

Wonder boven wonder doorliep ik met gemak alle stappen. Ik pinde maar meteen driehonderd euro, je kon immers maar nooit weten.

Achter een computer mocht ik via internetbankieren een nieuwe pas aanvragen. De man in het hele strakke pak assisteerde mij van ver alsof ik voor het eerst een computer zag. 

'We graven ons eigen graf,' zei hij uit het niets.

Ik was jaren geleden al opgehouden me te verbazen over het bankwezen.

'Dit mogen we nog!' vervolgde hij.

Ik wenste iedereen een fijne dag. De beveiliger keek alsof hij nog nooit zoiets gehoord had. 

Zoals ik verwacht had, kon ik met mijn pas de ov-chipkaart niet opladen. Ik haalde wat boodschappen bij de biologische winkel en vroeg de caissière om veel muntgeld retour.

'We hebben het zelf keihard nodig,' zei ze streng.

Met vier euro mocht ik mijn handen dichtknijpen.

Ik had het inmiddels gehad met Nederland en liep een Turkse winkel binnen. 

'Oh, voor de trein,' maakte de eigenaar mijn zin af. 

Ik moest het wel met vijf euro doen, iedereen kwam blijkbaar bij hem.Natuurlijk werd ik niet gecontroleerd, de man van de spoorwegpolitie was immers al heel open over Arriva geweest.

Even later belde de bank.

Ik had mijn paspoort laten liggen.
Tekst: René Turk, Cartoon: Erwin Hogeboom

Fryslân

Mijn lief en ik doen een potje Scrabble in de trein. Tijd genoeg, voorlopig zitten we er nog wel even in. Ik maak stroperige woorden, zij legt het ene blije woord na het andere.
We hebben duidelijk een andere week achter de rug.

Witte fietsen

Ik pak mijn mountainbike uit de schuur voor mijn rondje Aerdt. Even de kop in de wind. Een uurtje later loop ik fier rechtop door mijn straat. Het is vandaag Hemelvaartsdag. Ik heb onderweg geen fietser gezien. 

Waar is het dauwtrappen gebleven? In mijn jeugd kon je zelfs dauwzwemmen als je geen zin had om te fietsen. Nu lees ik op de site van het Arnhemse Filmhuis dat ik vandaag heel vroeg naar de film zou hebben gekund. Dauwkijken? De hele zaal op een hometrainer? Ik hoor Henny Vrienten zingen dat de wereld veranderd is. Toen dus ook al. Zijn verwondering is van alle tijden.

Ik droom weg. Die keer met zijn vieren, keihard van de Elterberg en dat we daarna in de Bijland gingen zwemmen. Of toen, dat ik pas in het donker weer thuiskwam, bijna 150 kilometer aangetikt. Verreweg het mooiste jaar was dat jaar met Niels. Samen op de racefiets, over de smalle paden van Park De Hoge Veluwe, foeterend op de zondagsrijders op hun witte fietsen. 

Pinksteren. Mijn lief vraagt of ik meega naar De Hoge Veluwe. De bus, fietsje pakken en dan naar Kröller Müller. In Schaarsbergen aangekomen, is er geen witte fiets meer te bekennen. Ruim dertig jaar na het racen had ik zelf graag zondagsrijder willen zijn. We doen de zwijnenroute, op blote voeten. Hebben al gauw geen fiets meer nodig.

De tocht eindigt weer in Schaarsbergen. Er staat nu een karrenvracht aan fietsen. Door ons intense vertragen, zullen we in de pedalen moeten om nog even door de beeldentuin te mogen rennen. Het racen voelt precies zoals toen. Onderweg zien we twee stellen vier witte fietsen aaneenrijgen met een van thuis meegebracht kettingslot. Je moet er maar opkomen. Is 'De Hoge Veluwe voor dummies' al geschreven? 

Terug uit het museum zijn onze fietsen natuurlijk gestolen, als je dat zo mag noemen. Een kleine man maakt zich breed op het gazon, staat wijdbeens, de armen over elkaar. In zijn schaduw twee witte fietsen. Loert om zich heen alsof zijn leven ervan af hangt.

We lopen naar het restaurant een stuk verderop. Een overvol terras met op het plein her en der nog een paar witte fietsen. 

'Dat wordt vechten zo', grap ik naar mijn lief.
door René Turk

Kerkje in Lilongwe

Even de straat op om foto's te schieten van bomen met paarse bloesem. Het was er nog niet van gekomen. Er klinkt gezang. Ik zie een kruis op een oud gebouwtje. Realiseer me dat het zondag is. Na een week Malawi haal je dagen door elkaar. Een man voor de kerk lacht een grootse lach. Een vrouw in de deuropening wenkt dat ik naar binnen mag. 

Ik leun tegen een muurtje. Een slanke vrouw met lang zwart haar paradeert in haar blauwe jurk op naaldhakken door de kerk. Met vrolijk enthousiasme smijt ze haar 'Hallelujah' vele malen tegen de kleine tralietjes van haar microfoon. Twee kleurrijke zangeressen zingen de echo. Op de bühne een man en zijn keyboard en het is even zoeken naar de drummer achter een reusachtig drumstel. Aan de zijkant zit een gospelkoor.  

Een man in pak komt op me af: 'You are most welcome. Have a seat'.  
Twee tellen later herhaalt een tweede man zijn woorden.  
Ik zie dat er twee rijen kerkbanken staan, rechts vrouwen en kinderen, links mannen. Langzaam loop ik naar een lege plek, links voorin. Ik krijg meteen pen en papier in mijn hand gedrukt. Vijf vragen in een schrift: Naam en woonplaats, verblijf, reden van mijn reis, waarom ik de kerk bezoek en mijn geloof. De man in pak zegt dat ik 'most welcome' ben. 

De predikant houdt een ceremonie voor de jonge moeders met hun pasgeborenen. De man in pak vertaalt het Engels naar Chichewa. Het koor zingt. De zangeres brult door de microfoon. Twee baptisten dansen of hun leven er vanaf hangt. 

Plots loopt de helft van de aanwezigen naar buiten. Het pak legt me uit dat er buiten een doop is. Ik mag gaan kijken. 

Ze komen zingend weer binnen. 

Een man van 104 wordt naar voren geroepen. Hij schuifelt een paar pasjes. De collecte gaat naar zijn nieuwe huis. De zangeres zet een nieuw nummer in. 

Een vrouw gaat voorzichtig met een grote kelk langs de banken. Het zijn halve koekjes. Iedereen houdt ze in de hand. Mijn knuist begint te zweten. 

Als iedereen heeft, begint de predikant te prevelen. Plots zit iedereen met het hoofd tussen de knieën. Ik kijk om me heen. Als iedereen omhoog komt, ziet de predikant mijn onderzoekende blik. Hij knikt. Het mocht al. 

Er gaat een wit lakentje van een stellage. Er verschijnt een kunstwerk van plastic bekertjes met wijn. De vrouw gaat weer tussen de banken. Ik zet het bekertje op de kerkbank. Meteen word ik in de rug geprikt. Dit is niet de bedoeling. 

We drinken gezamenlijk. Het is vruchtensap. 

Na wederom een spetterend spektakel op het podium begint de voorganger zijn preek. Het duurt. En duurt. Om me heen vallen vier mannen in slaap. Ik vraag de man van het schrift hoe lang het nog duurt. Vanwege de doop wordt het ongeveer half één. Ik ben zeker al twee uur binnen. 

Plots hoor ik de predikant mzungu zeggen, oftewel blanke. Het gaat over mij. Een jonge baptist grijpt de microfoon en struikelt naar de refter. Het pak zegt dat ik mag gaan staan. 

De rooms-katholiek uit Holland met een onduidelijke naam is hier om ons te helpen, is zo ongeveer de vertaling. 

Aan het eind van de dienst zegt het schrift dat ik naar voren mag komen. Ik sta tussen de band, de predikant en het pak. Het pak vraagt of ik de zangeres zie.

'My wife'.

Ik complimenteer hem met zijn keuze. Hij lacht groots. 

Twee mannen komen mij de hand schudden. 

En plots de hele kerk. 

Als het gebouw bijna leeg is, zegt het pak dat ik mag gaan dansen. Hij doet me na. Ik doe hem na. De predikant begint met zijn iPad te filmen. 

Hij vraagt me of ik op Facebook zit. 

Een baptist maakt foto's van de eerste mzungu ooit in deze kerk.

Ik ga op jacht naar paarse bomen. 
door René Turk